Kontakt „ciało do ciała” (STS) a metabolizm noworodka

Kontakt „ciało do ciała” ułatwia dziecku przejście z życia macicznego do pozamacicznego oraz adaptację metaboliczną. Wczesne fizyczne rozdzielenie matki i noworodka przerywa naturalną, biologiczną ciągłość środowiska, z jakiego przechodzi płód i zdolność matczynego ciała do utrzymania termicznej homeostazy u dziecka.

Nagie noworodki, umieszczane na ciele matki bezpośrednio po urodzeniu, szybciej osiągają właściwy poziom adaptacji układu oddechowego, a w późniejszym okresie życia rzadziej występują u nich epizody bradykardii i bezdechów, wykazują one również lepszy przyrost masy ciała (Ferber SG, Makhoul IR).

W trzech pracach (Christensson K et al. 1992, Mazurek T et al. 1999, Villalon HU, Alvarez PC 1993) analizowano wpływ pierwszego kontaktu STS na stabilizację krążeniowo-oddechową noworodków donoszonych między 75. minutą a drugą godziną po porodzie. Wykazano, że noworodki podczas kontaktu STS wykazują niższą średnią częstość akcji serca oraz mniejszą częstość oddechów w porównaniu do noworodków oddzielonych w tym czasie od matek. Różnice między porównywanymi grupami nie osiągnęły jednak istotności statystycznej.

Zaraz po urodzeniu, gdy pępowina przestaje tętnić, stały dopływ pożywienia od matki ustaje. Wówczas poziom glukozy we krwi u zdrowych noworodków natychmiast spada (Srinivasan et al., 1986). Po urodzeniu, źródłem glukozy staje się pokarm płynący z matczynej pierś, która przejmuje odżywczą funkcję łożyska w najbardziej dopasowany do potrzeb ludzkiego potomstwa sposób.

Pozytywny, istotny statystycznie wpływ pierwszego kontaktu „ciało do ciała” odnotowano w odniesieniu do poziomu glukozy we krwi noworodków. Wysokoenergetyczna siara, przyjęta nawet w niewielkiej ilości, w trakcie wczesnego kontaktu „ciało do ciała” zapewnia dziecku prawidłowy poziom glukozy we krwi (Protocol Committee ABM Clinical Protocol #5 2003, Protocol Committee ABM Clinical Protocol #1 2006). U dzieci z grupy STS był on o 10,56 mg/dl wyższy.

Badania zespołu Christensson pokazały, że dzieci pozostawione w kontakcie z matkami „ciało do ciała” miały wyższy poziom cukru badany w surowicy po 90 minutach od narodzin oraz szybciej powracały z przejściowej ketozy po porodzie (Christensson K et al., 1992).

Rozważano, czy w przypadku opieki „ciało do ciała” u dzieci przedwcześnie urodzonych dochodzi do zmian w układzie krążeniowo-oddechowym. Większość badań wykazała, że w trakcie takiego kontaktu nie dochodzi do negatywnych zmian w częstości bicia serca noworodka, niewłaściwej saturacji, nieprawidłowych częstości ruchów oddechowych czy bezdechów (Fohe K et al. 2000; Tornhage CJ, et al. 1999, Blaymore Bier J, et al. 1996; de Leeuw R, et al. 1991; Ludington-Hoe SM et al. 1991, Bauer J, et al. 1996; Bauer K, et al. 1997; Bauer K, et al. 1998). Podobne pozytywne efekty obserwowano w sytuacji, gdy dzieci noszone były przez ojców (Bauer J, et al. 1996).

Skala SCRIP została wykorzystana przez Bergmana do porównania grupy zdrowych wcześniaków, urodzonych blisko terminu, pozostawionych w kontakcie STS po porodzie z grupą podobnych wcześniaków umieszczonych w inkubatorze. Badacz ten stwierdził istotną statystycznie, wyższą punktację w skali SCRIP i lepszą stabilność oddechowo-krążeniową w pierwszych sześciu godzinach życia w grupie wcześniaków pozostających z matką (Bergman NJ, Linley LL, Fawcus SR 2004).

Potwierdza to, że wczesny kontakt „ciało do ciała” jest procedurą korzystną dla zdrowych wcześniaków, urodzonych blisko terminu porodu.

Wczesny kontakt „ciało do ciała” wpływa również na napięcie mięśniowe u noworodka.

dr n. med. Barbara Baranowska