ENCA 2024 – zjazd europejskiej sieci organizacji okołoporodowych

W dniach 12-14 kwietnia 2024 r. odbyło się w Pradze w Czechach doroczne spotkanie ENCA European Network of Childbirth Organisations (Europejskiej Sieci Organizacji Okołoporodowych). Fundacja Rodzić po Ludzku jest członkinią ENCA i również była obecna podczas tego spotkania.

ENCA ma członkinie w 19 krajach, a przedstawicielki z 11 krajów uczestniczyły osobiście i online – z Czech, Polski, Irlandii, Wielkiej Brytanii, Portugalii, Grecji, Holandii, Niemiec, Słowacji, Wielkiej Brytanii i Hiszpanii. Przedstawiły roczne raporty na temat stanu macierzyństwa i opieki reprodukcyjnej.

Tegoroczny temat przewodni dotyczył aktualnych dostępnych danych. Uczestniczki spotkania dyskutowały o tym, w jaki sposób można podnieść świadomość znaczenia badań i praktyk opartych na dowodach naukowych w celu wniesienia pozytywnych zmian we wszystkich aspektach opieki reprodukcyjnej i położniczej. Przedstawicielki z każdego kraju wymieniły się informacjami, statystykami i badaniami, oraz doświadczeniami kobiet i bieżącymi kwestiami związanymi z opieką położniczą w całej Europie.

Podczas spotkania pojawiły się alarmujące dane, które dotyczą wszystkich reprezentowanych krajów:

• ograniczone możliwości dostępu lub brak dostępu do porodów domowych i ograniczony dostęp do informacji na temat naturalnych porodów
• ograniczanie praktyk położnych, które nie mogą praktykować swojego zawodu swobodnie i niezależnie
• rosnąca liczba kobiet poddawanych coraz większej liczbie interwencji medycznych bez pytania o zgodę i bez wystarczającej ilości informacji do podjęcia świadomej decyzji podczas porodu.

Z niepokojem odnotowano również rozbieżności we wskaźnikach cięć cesarskich w Europie – od 62% w Grecji do 25% w Czechach, przy najniższych wskaźnikach poniżej 20% w Norwegii, Szwecji i Danii, które nie wykazują statystycznie istotnych różnic w zakresie bezpieczeństwa matek i dzieci. WHO stwierdza, że zwykle oczekuje się wskaźnika cięć cesarskich na poziomie około 10-15%, aby zapewnić bezpieczeństwo i dobre samopoczucie matek i dzieci. Decyzja zawsze powinna należeć do kobiety, jednocześnie należy pamiętać, że cesarskie cięcie jest poważną operacją o szerokich konsekwencjach dla zdrowia kobiety i dziecka. Według ENCA konieczne jest pilne zbadanie kwestii, dlaczego istnieją tak znaczące rozbieżności we wskaźnikach cesarskich cięć i podjęcie działań do korzystnej zmiany – zapewnienia kobietom pełnego wsparcia podczas porodu.

Niepokojące dla przedstawicielek ENCA są także utrzymujące się na wysokim poziomie wskaźniki przemocy położniczej i nadużyć zgłaszanych w całej Europie. Brak skutecznego uznania tego zjawiska i zajęcia się tą sytuacją oraz wynikającymi z niej osobistych i społecznych skutków traumy porodowej wymaga pilnych działań.

Zachęcające dla ENCA jest równocześnie to, że wiele grup i organizacji w całej Europie współpracuje ze sobą dla poprawy tych kwestii, w tym położne i inni specjaliści pracujący wraz z kobietami i aktywistkami na rzecz poprawy opieki okołoporodowej.

Jak zgodnie stwierdziły uczestniczki spotkania:
Pełna szacunku, z zachowaniem godności i troskliwa opieka podczas porodu jest prawem każdej kobiety – w równym stopniu i bez dyskryminacji – i stanowi istotny wkład w poprawę opieki okołoporodowej.