Formalności po porodzie

Twoje dziecko jest już na świecie. Zaczyna się dla Was bardzo intensywny czas. Jednak pomiędzy karmieniem, zmianą pieluch i pielęgnacją dziecka, trzeba znaleźć czas na załatwienie kilku ważnych spraw urzędowych. Na pewno warto, aby w tych czynnościach mógł uczestniczyć także Twój partner.

AKT URODZENIA

Jest to podstawowy i najważniejszy dokument. Bez niego nie załatwisz żadnych formalności.

Gdzie należy zgłosić urodzenie dziecka?

Do urzędu stanu cywilnego właściwego ze względu na miejsce urodzenia dziecka.

Kto może dokonać zgłoszenia?

Zgłoszenia może dokonać zarówno ojciec jak i matka dziecka, jeśli stan zdrowia jej na to pozwala. Muszą mieć pełną zdolność do czynności prawnych. Jeśli są niepełnoletni, ale mają ukończone 16 lat, muszą posiadać ograniczoną zdolność do czynności prawnych. Formalności może także załatwić przedstawiciel ustawowy lub opiekun matki dziecka (np. jej rodzic). Ewentualnie pełnomocnik. Za przygotowanie dokumentów odpowiada szpital i to jego przedstawiciel musi przekazać kartę do odpowiedniego urzędu stanu cywilnego.

Kiedy trzeba zgłosić urodzenie dziecka?

Od 2015 r. to 21 dni od daty sporządzenia karty urodzenia i trzy dni od dnia sporządzenia karty martwego urodzenia.

Co jest potrzebne, aby sporządzić akt urodzenia?

Dzięki ostatnim zmianom w przepisach, potrzebny jest do wglądu dokument tożsamości osoby, która chce zarejestrować dziecko. W przypadku, gdy zgłoszenia dokonuje przedstawiciel ustawowy lub opiekun matki dziecka, będzie potrzebne jeszcze pełnomocnictwo.

O czym jeszcze należy pamiętać?

Przy sporządzaniu aktu urodzenia dziecka konieczne jest podanie jego imienia (lub imion, jednak nie więcej niż dwa). Zgodnie z prawem niedopuszczalne jest nadanie dziecku imienia, które jest ośmieszające, nieprzyzwoite, w zdrobniałej formie oraz nie pozwalające odróżnić płci dziecka. Jeśli rodzice nie wybiorą imienia dla dziecka, wówczas kierownik urzędu stanu cywilnego wpisuje do aktu urodzenia jedno z najpopularniejszych imion w kraju. Można jeszcze je zmienić poprzez złożenie pisemnego oświadczenia o zmianie imienia dziecka w ciągu 6 miesięcy od daty sporządzenia aktu urodzenia.

PESEL

PESEL to 11-cyfrowy numer identyfikacyjny, który posiada każdy obywatel Polski. Urząd stanu cywilnego przesyła sporządzony akt urodzenie dziecka do urzędu miasta lub gminy właściwego dla miejsca zamieszkania matki dziecka lub obojga rodziców bądź opiekunów prawnych. Urząd ten natomiast występuje do ministerstwa właściwego do spraw wewnętrznych o nadanie dziecku numeru PESEL.

Gdzie należy zgłosić się po numer PESEL?

Kierownik urzędu stanu cywilnego niezwłocznie po sporządzeniu aktu urodzenia występuje o nadanie numeru PESEL (dla dzieci obywateli polskich zamieszkujących na terytorium Polski oraz dzieci cudzoziemców obowiązanych do posiadania numeru PESEL) i zaraz po otrzymaniu decyzji o jego nadaniu informuje o tym osobę zgłaszającą urodzenie. Melduje również dziecko w miejscu stałego albo czasowego pobytu jego rodziców albo u tego z rodziców, u którego dziecko faktycznie przebywa.

ZAMELDOWANIE

Każdy obywatel Polski, także noworodek, ma obowiązek posiadania stałego lub tymczasowego miejsca zamieszkania. Zameldowanie Waszego nowo narodzonego dziecka nie wymaga od Was żadnych formalności. Dokonuje się automatycznie po zgłoszeniu jego narodzenia w urzędzie stanu cywilnego. Wówczas USC przekazuje do właściwego urzędu miasta (gminy) skrócony akt urodzenia dziecka i ten urząd dokonuje zameldowania. Jeśli rodzice dziecka mają różne adresy zameldowania, powinni zdecydować, pod którym z tych adresów będzie zameldowane dziecko.

UZNANIE OJCOSTWA

Jeżeli nie jesteście małżeństwem, a chcecie żeby ojciec dziecka był traktowany jako pełnoprawny rodzic, musi się dokonać uznanie ojcostwa. Uznania ojcostwa dokonuje się również wtedy, jeżeli nie zachodzi domniemanie, że ojcem dziecka jest mąż matki, czyli po upływie terminu trzystu dni od zgonu męża lub od daty uprawomocnienia się orzeczenia sądu ustalającego ustanie lub unieważnienie małżeństwa. Uznanie ojcostwa nie jest możliwe, jeśli toczy się już sprawa o jego ustalenie.

W stosunku do kogo można uznać ojcostwo?

Zgodnie z przepisami polskiego prawa, ojcostwo można uznać wobec dziecka poczętego ale nienarodzonego, wobec dziecka narodzonego przed osiągnięciem przez nie pełnoletności, oraz wobec dziecka zmarłego – w ciągu 6 miesięcy od dnia, w którym mężczyzna składający oświadczenie o uznaniu dowiedział się o śmierci dziecka. Nie później jednak niż do dnia, w którym dziecko ukończyłoby 18 lat.

Co należy zrobić?

Mężczyzna składa w urzędzie stanu cywilnego oświadczenie, że jest ojcem dziecka. Wymaga to potwierdzenie przez matkę dziecka, która może to uczynić jednocześnie bądź w ciągu 3 miesięcy od złożenia oświadczenia przez ojca dziecka.

Gdzie można tego dokonać?

Przed każdym kierownikiem urzędu stanu cywilnego, sądem opiekuńczym (jeżeli konsul lub kierownik USC odmówi przyjęcia oświadczeń koniecznych do uznania ojcostwa), polskim konsulem (jeżeli uznanie następuje za granicą, a przynajmniej jedno z rodziców dziecka jest obywatelem polskim). Jest to także możliwe przed notariuszem, wójtem, prezydentem miasta, burmistrzem, starostą, marszałkiem województwa, sekretarzem powiatu czy gminy – jeżeli życiu ojca lub matki grozi bezpośrednie niebezpieczeństwo.

Jakie dokumenty są wymagane?

Matka dziecka, która pozostawała już w związku małżeńskim, powinna złożyć odpis skrócony aktu:

• małżeństwa z adnotacją o rozwodzie lub z adnotacją o unieważnieniu małżeństwa
• zgonu współmałżonka (dla wdowy)
• małżeństwa z adnotacją o separacji lub odpis prawomocnego orzeczenia sądu o separacji (dla kobiet pozostających w separacji).

Jeżeli dziecko jeszcze się nie narodziło, trzeba złożyć zaświadczenie od lekarza lub położnej o wysokości ciąży.

Jeżeli dziecko już się narodziło, potrzebny będzie odpis zupełny aktu urodzenia dziecka uznawanego, jeżeli jego akt został sporządzony w innym USC.

W sytuacji, gdy rodzice chcą uznania dziecka już po jego narodzinach, a w sporządzonym już akcie urodzenia dziecka został wpisany jako ojciec mąż matki, niebędący ojcem biologicznym dziecka, wówczas potrzebne będzie prawomocne postanowienie sądu o zaprzeczeniu ojcostwa.

UBEZPIECZENIE ZDROWOTNE

Jak najszybciej po porodzie, jedno z rodziców powinno zgłosić dziecko jako członka rodziny do ubezpieczenia społecznego i zdrowotnego. Jest to ustawowy obowiązek, dlatego nie należy tego zaniedbać.

Jeśli jesteś zatrudniona/y, należy poinformować swojego pracodawcę o zgłoszeniu dziecka jako członka rodziny do ubezpieczenia i przekazać mu wypełniony formularz ZUS ZCZA (dostępny w każdej terenowej jednostce ZUS). Formalności w ZUS dopełnia zakład pracy.
Jeśli prowadzisz własną działalność gospodarczą, sam/a powinieneś/aś zgłosić swoje dziecko w ZUSie.

Jeśli jesteś zarejestrowana/y w Urzędzie Pracy jako osoba bezrobotna, Twoje ubezpieczenie obejmuje także dziecko.

OPIEKA MEDYCZNA

Najlepiej jeszcze przed porodem rodzice powinni wybrać lekarza rodzinnego lub pediatrę dla swojego maleństwa. Należy się udać do wybranej przez siebie poradni. Wypełnić formularz wyboru danej placówki służby zdrowia oraz lekarza podstawowej opieki zdrowotnej (POZ).

Nie zwlekaj z tym! Będzie to miało wpływ na opiekę Twojego dziecka w najbliższym okresie.

PAMIĘTAJ!

Tuż po porodzie przysługuje Ci wizyta położnej środowiskowej.

Ma ona obowiązek pojawienia się na wizycie patronażowej w Twoim domu do 48 godzin od wypisu ze szpitala. Takich wizyt powinno być 4 do 6-ciu przez okres połogu. W ich trakcie położna oceni stan zdrowia dziecka i Twój. Odpowie także na wszelkie pytanie dotyczące macierzyństwa. Wizyty są opłacane w ramach NFZ.

Jeśli wcześniej składałaś deklarację wyboru położnej, możesz sama poinformować swoją położną (czyli położną podstawowej opieki zdrowotnej) o przybyciu noworodka do domu. Jeśli tego nie uczyniłaś, jeszcze przed przybyciem do domu powinnaś wskazać na położną z listy przedstawionej w szpitalu.