Stanowisko Fundacji Rodzić po Ludzku w sprawie zmian dotyczących Standardów opieki okołoporodowej

Stanowisko Fundacji Rodzić po Ludzku w sprawie zmian dotyczących Standardów opieki okołoporodowej*

(*Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 20 września 2012 r. w sprawie postępowania medycznego przy udzielaniu świadczeń zdrowotnych z zakresu opieki okołoporodowej sprawowanej nad kobietą w okresie fizjologicznej ciąży, fizjologicznego porodu, połogu oraz opieki nad noworodkiem)

Jesteśmy zaniepokojone informacją o przyjętych przez Sejm zmianach w ustawie o działalności leczniczej z dnia 10 czerwca 2016 roku. Najkrócej rzecz ujmując, likwidują one wypracowane w ciągu ostatnich lat przez zespół ekspercki standardy medyczne dotyczące porodu fizjologicznego, a także standardy dotyczące łagodzenia bólu w trakcie porodu, postępowania w ciąży powikłanej, określonych patologiach i niepowodzeniach położniczych.
Zmiany, wprowadzone na wniosek Naczelnej Rady Lekarskiej, nie były konsultowane z żadnym środowiskiem zaangażowanym w opiekę okołoporodową, a co więcej – zostały wprowadzone do ustawy już po konsultacjach społecznych i zatajone. Od czerwca br., na zaproszenie Ministerstwa Zdrowia, odbyły się co najmniej dwa spotkania zespołu ekspertów dotyczące efektywności wdrażania Standardów Opieki Okołoporodowej, choć w tym czasie los Standardów był już przesądzony. Nikt z Ministerstwa Zdrowia nie poinformował o zmianach w ustawie, a nawet jeszcze we wrześniu FRpL otrzymała pismo z Ministerstwa Zdrowia podtrzymujące celowość istnienia Standardów.
Ministerstwo Zdrowia zataiło informacje o zmianach w ustawie przed zespołem ekspertów, w skład którego wchodzili Krajowi Konsultanci do spraw ginekologii i położnictwa, perinatologii, neonatologii, pielęgniarstwa ginekologicznego i położniczego, epidemiolodzy, prawnicy i przedstawiciele organizacji pozarządowych.
Co zataiło Ministerstwo Zdrowia?
Rzecz idzie o Art. 22 ust.5 ustawy o działalności leczniczej, który przed zmianami brzmiał: „Minister właściwy do spraw zdrowia może określić, w drodze rozporządzenia, standardy postępowania medycznego w wybranych dziedzinach medycyny lub w określonych podmiotach wykonujących działalność leczniczą, kierując się potrzeba zapewnienia odpowiedniej jakość świadczeń zdrowotnych”.
W zmienionym zapisie zastąpiono „standardy postępowania medycznego” „standardami organizacyjnymi opieki zdrowotnej”.
Standardy w niezmienionej wersji będą obowiązywały co najwyżej do 31 grudnia 2018 roku.
Prace nad Standardami opieki okołoporodowej rozpoczęły się na wniosek Ministra Zdrowia prof. Zbigniewa Religi w 2007 roku. Powołany przez Ministra Zespół Ekspertów (położnicy i neonatolodzy, położne, strona społeczna reprezentowana przez FRpL) stworzył dokument, którego celem było ograniczenie nadmiernej medykalizacji porodu fizjologicznego, przestrzeganie praw pacjenta, stosowanie zasad trójstopniowej opieki perinatalnej i zwiększenie satysfakcji pacjentek z opieki okołoporodowej. To wszystko w zgodzie z wytycznymi WHO, zasadami medycyny opartej na dowodach naukowych i dostosowane do systemu ochrony zdrowia w Polsce.
Co ta zmiana oznacza dla kobiet?
Chodzenie, swoboda przyjmowania wygodnych pozycji, możliwość korzystania z wanny lub prysznica, intymna sala do porodu, wybór sposobu parcia, możliwość picia w trakcie porodu, nieprzerwany kontakt matki z dzieckiem po porodzie, wsparcie w laktacji będą zależały od decyzji konkretnego lekarza w konkretnym szpitalu. Likwidacja Standardu pozbawi kobiety możliwości wniesienia skargi, ponieważ nie będą miały do czego się odwołać. Jakość opieki, jaką otrzyma rodząca, będzie zależna od decyzji ordynatora lub lekarza, zwyczajów i rutyn panujących w danej placówce.
To wszystko cofa nas do ponurych lat opresyjnego położnictwa drugiej połowy XX. wieku, pełnego przemocy, odhumanizowanej opieki i korupcji. To również przekreśla lata pracy nad poprawą warunków rodzenia zarówno naszej organizacji, jak i wielu innych środowisk, w tym także działań samego Ministerstwa Zdrowia i Departamentu Matki i Dziecka.
Uważamy, że wzięcie pod uwagę tylko głosu Naczelnej Rady Lekarskiej pokazuje, że Minister Zdrowia Konstanty Radziwiłł jest ministrem lekarzy, który interesy swojej grupy zawodowej przekłada nad dobro pacjentów.
Standard opieki okołoporodowej to nie tylko lata naszej pracy! To przede wszystkim ujęcie w akcie prawnym głosu tysięcy kobiet, które biorąc udział w kolejnych edycjach akcji Rodzić po Ludzku, od 1994 r. domagały się poszanowania ich praw i potrzeb w trakcie porodu. Tak łatwo nie odpuścimy, będziemy walczyć o jego przywrócenie!
Zespół Fundacji Rodzić po Ludzku