Interwencja w szpitalu Uniwersyteckim w Krakowie

O procedury covidowe pytamy szpital i konieczność noszenia maseczki podczas porodu.

Wniosek o udostępnienie informacji publicznej

W imieniu Fundacji Rodzić po Ludzku (dalej „Fundacja”) działając w oparciu o brzmienie art. 2 ust. 1 oraz art. 10 ust. 1 ustawy, z dnia 6 września 2001 r., o dostępie do informacji publicznej (Dz.U. 2001 nr 112 poz. 1198 ze zm.), wnoszę o udzielenie informacji na temat:

I. Czy w przypadku przyjęcia do SP ZOZ Szpitala Uniwersyteckiego w Krakowie (dalej „Szpital”) kobiety zakażonej lub z podejrzeniem COVID-19 jest ona zobowiązana podczas porodu (tj. w trakcie I, II lub III okresu porodu) do noszenia maseczki bądź zasłaniania nosa i ust?

II. Czy Szpital posiada wyodrębnione sale przeznaczone dla kobiet zakażonych lub z podejrzeniem COVID-19 oraz noworodków przez nie urodzonych?

III. Czy decyzja matki o braku zgody na izolacje dziecka w oddzielnym pomieszczeniu, podjęta przed porodem i sygnowana jej podpisem, jest respektowana przez Szpital zgodnie z aktualnie obowiązującymi „Zaleceniami dotyczącymi sposobu postępowania w związku z aktualną sytuacją epidemiologiczną w przypadku noworodków matek zakażonych lub z podejrzeniem COVID-19”, wydanymi w dniu 12 listopada 2020 r. przez Ministerstwo Zdrowia?

IV. Czy Szpital umożliwia matkom zakażonym lub z podejrzeniem COVID-19 karmienie piersią?

V. Czy w przypadku braku przeciwskazań medycznych, noworodki urodzone przez matki zakażone lub z podejrzeniem COVID-19 zostają wypisane ze Szpitala w dniu wypisu matki/ razem z matką?

VI. Czy Szpital umożliwia matkom z podejrzeniem zakażonych lub z podejrzeniem COVID-19 kontakt „skóra do skóry” ze swoimi dziećmi przez czas gwarantowany w rozporządzaniu Ministra Zdrowia z dnia 16 sierpnia 2018 r. w sprawie standardu organizacyjnego opieki okołoporodowej?

VII. Czy kobiety zakażone lub z podejrzeniem COVID-19 mają dostęp do znieczulenia zewnątrzoponowego?

VIII. Do jakiego rodzaju naturalnych metod łagodzenia bólu mają rodzące zakażone lub z podejrzeniem COVID-19?

XI. Czy rodzące zakażone lub z podejrzeniem COVID-19 mają prawo do swobodnego korzystania z łazienki? Ile jest łazienek przeznaczonych dla rodzących zakażonych lub z podejrzeniem COVID-19?

XII. Czy w Szpitalu zostały opracowane wewnętrzne procedury postępowania w sytuacji zakażenia/podejrzenia zakażeniem COVID-19 dotyczące postępowania w porodzie i podczas pobytu kobiety i noworodka na oddziale poporodowym? Jeśli mają Państwo opracowane procedury, to prosimy o załączenie do odpowiedzi do wniosku.

1. Pismo do szpitala – 20.04.2021 r.

2. Odpowiedź szpitala.

3. Pismo Fundacji – 20.07.2021r.

Szanowny Panie Dyrektorze,

W imieniu Fundacji Rodzić po Ludzku (dalej „Fundacja”) dziękuję za odpowiedź SP ZOZ Szpitala Uniwersyteckiego w Krakowie (dalej „Szpital”) na pismo Fundacji o sygnaturze FRPL/160.1/2021/MG przekazaną w formie maila wysłanego przez Panią Mecenas Natalię Hanasiewicz w dniu 5 lipca 2021 r.

W przedmiotowej odpowiedzi wskazali Państwo, iż Szpital „w analizowanym przez Państwa okresie bezpośrednio od pacjentek/ich bliskich nie otrzymał żadnej skargi dotyczącej ich traktowania, a także noworodków, w czasie trwania pandemii. RPP w dniu 23.04.21 skierował do SU pismo w związku z otrzymaniem anonimowego zgłoszenia w tym zakresie, a Szpital udzielił w tym przedmiocie wyjaśnień. sytuacja ta miała charakter incydentalny.” [komentarz: pisownia oryginalna, sformułowanie „Państwo” oznacza Fundację]. Ponadto skierowana została do Fundacji prośba, aby na bieżąco informować Szpital o zgłoszeniach w których kobiety opisały swoje doświadczenia porodowe w kierowanym przez Pana Szpitalu. Wychodząc naprzeciw Państwa oczekiwaniom Fundacja podjęła odpowiednie działania w wyniku których, w dniu 16 lipca 2021 r., zebrane zostały wypowiedzi kobiet, które przedstawiam w oryginalnej brzmieniu:

I. 10.10.2020 wyszedł wynik pozytywny (nie wiem jak to możliwe, bo nie miałam żadnych objawów). Zostałam skierowana na Kopernika, bo to jedyny szpital, który przyjmował pacjentki covidowe. CC, bo taka była „konieczność”, oczywiscue w maseczce. nie zobaczyłam nawet synka, pierwsze zdjęcie dostałam po dwóch/trzech dniach. Nie mogłam liczyć na żadna pomoc (poza pionizacją). Panie położne kazały mi nawet samej wyjąc sobie wenflon, cytuje „nie będę specjalnie dla pani kombinezonu zakladac”

II. Rodziłam w maseczce mimo braku covida, było to 24/25.04.2020r. Pani do mnie, bym wzięła oddech, bo zaraz się uduszę – zassałam maseczkę. Dopiero jak ją zerwałam z ust udało mi się złapać oddech.

III. Rodziłam w maju. cesarka o 20 w maseczce ,dziecko widziałam na drugi dzień mimo że nie miałam covid.

IV. Moja ciąża przebiegała “patologicznie” ze względu na wadę serca córki. Zostal przeze wybrany ten szpital ze względu na szybki dostęp specjalistów. Zostałam przyjęta do szpitala 26 sierpnia 2020. Dnia następnego została wykonane cesarskie cięcie. Na sali operacyjnej kazano mi założyć maseczkę i bardzo pilnowali żeby mi zeszła, poprawiana. Kiedy wydobyto córkę kiedy została mi pokazana to mogłam tylko lekko uchylić maseczkę aby ją pocałować, ale natychmiastowo musiałam założyć. Na sali pooperacyjnej leżałam przez 6 h i że mną inne 4 kobiety. Żadna nie dostała dziecko, żeby miało kontakt. Ja nie dostałam ze względu na wadę. Podczas pobytu na sali kobieta mówiła, że rodziła naturalnie w maseczce. Co do pobytu jestem zadowolona.

V. […] Najgorsze jednak było to, że mąż musiał być albo zaszczepiony żeby wejść po wszystkim, albo zrobić test na covid, który po pierwsze tani nie jest, a po drugie szpital wymyślił sobie, że ważny jest on tylko 48h od daty otrzymania wyniku. Chore, bo ludzie i tak wchodzili jeśli tylko ochrona na chwile odeszła od drzwi… [po zapytaniu, czy za testy mąż pacjentki musiał płacić sam Fundacja uzyskała odpowiedź, iż „Mąż musiał zrobić samemu chcąc odwiedzić mnie i dzieci. Koszt takiego testu oscyluje pomiędzy 250 a 350zl w zależności od miejsca wykonania. Ja akurat nie byłam na oddziale covidowym.”]

VI. 19.10.2020 poród oczywiście przez CC. Przez tydzień synka nie widziałam nawet jak miałam obiecane na chwilę z daleką. Pierwsze zdjęcie dostałam po 12h. Załamanie psychiczne przyszła pani i dostałam odpowiedź proszę się ogarnąć nie pani pierwsza nie ostatnia [po zapytaniu, czy kobieta była na oddziale covid-owym Fundacja uzyskała odpowiedź, że „tak”]

VII. […] Rodziłam w kwietniu 2020 na zwykłym oddziale jak jeszcze nie było porodów rodzinnych (poród drogami natury) i o kontakcie skóra do skóry mogłam zapomnieć mimo ze był mi obiecany. Syna położyli mi na klatce dosłownie na kilka sekund, a następnie leżał sobie dobrą godzinę w kąciku zdała ode mnie tłumaczyli się tym, że najpierw muszą mnie zszyć… a jak go dostałam to tylko mi go przystawiły całego owiniętego w bety na 15 min I zabrali do pediatrów Pępowina była przecięta od razu (nie miałam siły o to walczyć, bo położna wiedziała lepiej). Generalnie mnóstwo punktów z planu porodu nie było uszanowanych mimo zapewnień, że czytają te plany i biorą pod uwagę. […] Poza tym jednym dyżurem syn był dokarmiany sztucznym mlekiem mimo mojej wyraźnej prośby, że sobie nie życzę. Działo się to podczas higienizacji , po której położne z radością oznajmiały mi, że nakarmiły mi syna […]

Do Fundacji została także przesłana karta informacyjna z leczenia szpitalnego pacjentki przebywającej w Szpitalu (październik 2020), gdzie wyraźnie zostało zapisane, iż „z uwagi na infekcję SARS-COV-2 pacjentka została zakwalifikowana do rozwiązania ciąży drogą cesarskiego cięcia”. Pacjentka została wypisana po 3 dniach pobytu w Szpitalu „w stanie ogólnym dobrym, bez dziecka”. Dziecko, zgodnie z kartą informacyjną z leczenia szpitalnego, uzyskało „APG I: 10 pkt. APG II; 10 pkt. APG III: 10 pkt. APG IV: 10 pkt.” oraz w dalszej części wpisana została następująca informacja „SARS-CoV-2 RNA: NIE WYKRYTO materiału genetycznego SARS-CoV-2[] Gen ORF1: nie wykryto[] Gen E: nie wykryto[]”, a mimo to dziecko nie zostało wypisane wraz z matką, tylko 2 dni później.

Wskazane powyżej postępowanie jest sprzeczne z obowiązującymi zasadami opieki okołoporodowej ustanowionymi na podstawie rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 16 sierpnia 2018 r. w sprawie standardu organizacyjnego opieki okołoporodowej (Dz. U. 2018 poz. 1756 z póź. zm.) oraz wydanymi przez Ministerstwo Zdrowia zaleceniami dotyczącymi metod ukończenia ciąży i porodu u pacjentek z rozpoznaniem/podejrzeniem COVID-19 z dnia 15 lipca 2020 r. oraz dotyczącymi sposobu postępowania w związku z aktualną sytuacją epidemiologiczną w przypadku noworodków matek zakażonych lub z podejrzeniem covid-19 z dnia 29 września 2020 r. (aktualizacja w dniu 12 listopada 2020 r.).

Zdaniem Fundacji rozwiązywanie obligatoryjne porodu zakażonej pacjentki cesarskim cięciem oraz przymusowa separacja matki od dziecka (jak miało miejsce w powyższym przypadku), w sposób negatywny wpływa na zdrowie fizyczne i psychiczne matki oraz dziecka. Nie ulega wątpliwości, że pierwsze godziny życia dziecka są najważniejsze zarówno w zakresie budowania relacji matka-dziecko, ale przede wszystkim dla budowania odporności i ochrony zdrowia noworodka, co jest niezmiernie ważne zwłaszcza w sytuacji pandemii SARS-COVID-19.

W opinii Fundacji, procedura wykonywania u pacjentek zakażonych COVID-19 cesarskiego cięcia jedynie z uwagi na obawę przed zakażeniem noworodka COVID-19 nie powinna mieć miejsca, gdyż nie stanowi wskazania medycznego zgodnego z aktualnie obowiązującą wiedzą i badaniami na ten temat. Cesarskie cięcie jest skomplikowaną operacją, która ma znaczny wpływ na dobrostan fizyczny i psychiczny matki oraz dziecka. Jak wskazuje Ministerstwo Zdrowia w ramach zalecenia dotyczącego metod ukończenia ciąży i porodu u pacjentek z rozpoznaniem/podejrzeniem COVID-19 „nie wskazuje się cięcia cesarskiego jako jedynej metody ukończenia ciąży i porodu u pacjentek z rozpoznaniem/podejrzeniem COVID-19, dopuszczając tym samym prowadzenie porodu drogami natury”.

Aktualne obowiązujące zalecenia dotyczące sposobu postępowania w związku z aktualną sytuacją epidemiologiczną w przypadku noworodków matek zakażonych lub z podejrzeniem COVID-19 wraz z aktualizacją z dnia 12 listopada 2020 r., wprowadziły jasną zasadę, iż izolacja dziecka od matki (w przypadkach innych niż stan zdrowia obojga) zależy od pisemnej decyzji matki. Postępowanie sprzeczne z zaleceniami naraża Szpital na roszczenia, gdyż izolacja dzieciaka od matki, bez wskazań zdrowotnych (konieczność hospitalizacji), stanowi ograniczenie praw rodzicielskich, które zgodnie z prawem może nastąpić wyłącznie na podstawie orzeczenia sądu. W związku z powyższym zwracam się do Pana o podjęcie interwencji w tym zakresie, aby procedura dotycząca postępowania z noworodkami matek zakażonych lub z podejrzeniem COVID-19 była zgodna z przepisami prawa w tym zakresie oraz wiedzą i zaleceniami konsultantów wojewódzkich i krajowych z zakresu neonatologii i chorób zakaźnych, a co z tym związane w przypadku braku wskazań zdrowotnych (konieczność leczenia w oddziale Intensywnej terapii noworodka lub innych specjalistycznych oddziałach) – decyzja o ewentualnej izolacji winna należeć do matki, a sam fakt zakażenia SARS-CoV-2 nie powinien stanowić podstawy do zakończenia danej ciąży poprzez cesarskie cięcie.

Z uwagi na fakt, iż trudno wyżej wskazane historie kobiet nazwać incydentalnymi w imieniu Fundacji wnoszę o:

1. wnikliwe i szczegółowe zapoznanie się z uchybieniami wskazanymi w treści niniejszego pisma w celu zapobieżenia ich występowania w przyszłości;

2. wdrożenie odpowiednich procedur, które zapewnią pacjentkom skuteczną realizację prawa do rodzenia bez maseczek, kontaktu „skóra do skóry”, karmienia piersią, braku izolacji dziecka od matki oraz wypisu dziecka ze szpitala wraz z matką w przypadku braku przeciwskazań medycznych;

3. ponowne pouczenie personelu medycznego o dostosowanych do zaleceń Ministerstwa Zdrowia nowych regulaminów postępowania w przypadku pacjentek z podejrzeniem/zakażeniem COVID-19 oraz przeprowadzenie szkolenia w tym zakresie.

Działając w oparciu o brzmienie art. 2 ust. 1 oraz art. 10 ust. 1 ustawy, z dnia 6 września 2001 r., o dostępie do informacji publicznej (Dz.U. 2001 nr 112 poz. 1198 ze zm.), wnoszę o udzielenie niezwłocznie informacji w zakresie wskazanym w załączniku nr 1 do niniejszego pisma.

Prosimy niezwłocznie, nie później niż w terminie 14 dni poinformowania Fundacji o podjętych przez Państwa działaniach lub zajętym w tej sprawie stanowisku. Mocno wierzymy, że celem Szpitala, tak samo jak Fundacji, jest działanie na rzecz polepszenia standardów opieki okołoporodowej w Polsce. Będziemy w dalszym ciągu monitorować przestrzeganie przez Państwa standardów opieki okołoporodowej i obowiązujących obecnie zaleceń Ministerstwa Zdrowia wydanych w związku z aktualną sytuacją epidemiologiczną.

Załącznik nr 1 do pisma z dnia 20 lipca 2021 r.

Wniosek o udostępnienie informacji publicznej

1) Jakie zostały przyjęte przez SP ZOZ Szpital Uniwersytecki w Krakowie (dalej „Szpital”) procedury dotyczące odwiedzin dzieci hospitalizowanych? Jak często i przez jaki czas rodzice dziecka mają prawo je odwiedzić i czy odwiedziny są dostępne dla dwojga rodziców jednocześnie? Proszę o przesłanie kopii obowiązujących procedur w powyższym zakresie.

2) Ile kobiet rodziło w Szpitalu w IV kwartale 2020 r., I i II kwartale 2021 r.? Proszę o odpowiedź z podziałem na kwartały wraz z wyszczególnieniem ile kobiet rodziło na oddziale „czystym” a ile na „brudnym” (covid-owym).

3) Jaki procent rodzących na oddziale „brudnym” (covid-owym) w IV kwartale 2020 r., I i II kwartale 2021 r. urodziło poprzez cesarskie cięcie? Proszę o odpowiedź także z podziałem na kwartały.

4) Czy osoba odwiedzająca pacjentkę na oddziale położniczym jest zobowiązana do przedstawienia negatywnego wyniku testu na SARS-CoV-2 wykonanego we własnym zakresie?