Co nowego w prawie pracy dla kobiet karmiących piersią?
kwiecień 2023 r.
Kodeks pracy wprowadza dodatkowe przerwy w ramach godzin pracy, które mają na celu zwiększenie wsparcia dla pracujących matek. Pracodawcy są zobowiązani do uwzględniania potrzeb matek karmiących piersią i dostosowywania harmonogramu pracy, aby umożliwić im realizację obowiązków rodzicielskich.
Komu przysługuje przerwa na karmienie piersią?
Pracownica karmiąca dziecko naturalnie może skorzystać z uprawnienia do przerw w ramach godzin pracy. Ustawodawca uregulował tę kwestię w art. 187 ustawy Kodeks pracy.
Prawo wymaga, by każda instytucja, która zatrudnia na jedną zmianę powyżej 20 kobiet w jednym budynku wydzieliła i urządziła pomieszczenie z miejscami do wypoczynku w pozycji leżącej dla kobiet w ciąży i karmiących matek. Pomieszczenie powinno być tak zorganizowane, aby zapewniać kobiecie i dziecku poczucie intymności i bezpieczeństwa. Pracodawcy zatrudniający mniej kobiet nie są zobowiązani prawnie do takiego obowiązku.
Długość przerwy na karmienie piersią
Pracownica karmiąca dziecko piersią ma prawo do dwóch półgodzinnych przerw w pracy wliczanych do czasu pracy, natomiast pracownica karmiąca więcej niż jedno dziecko ma prawo do dwóch przerw w pracy, z których każda trwa po 45 minut.
Należy jednak pamiętać, że liczba przerw na karmienie oraz czas ich trwania są uzależnione od dobowego wymiaru czasu pracy kobiety. Jeżeli czas pracy nie przekracza 6 godzin dziennie, to ma ona prawo tylko do jednej przerwy na karmienie dziecka w wymiarze 30 minut. W przypadku, gdy czas pracy jest wyższy niż 6 godzin dziennie, pracownica zachowuje prawo do dwóch przerw na karmienie. Kobieta zatrudniona na czas krótszy niż 4 godziny dziennie nie ma w ogóle prawa do przerwy na karmienie dziecka.
Dobowy wymiar czasu pracy | Liczba przerw | Czas trwania przerwy w ciągu jednej doby roboczej w przypadku karmienia jednego dziecka | Czas trwania przerwy w ciągu jednej doby roboczej w przypadku karmienia więcej niż jednego dziecka |
poniżej 4 godzin | ———————- | ————————- | ————————- |
do 6 godzin | 1 przerwa | 30 minut | 45 minut |
powyżej 6 godzin | 2 przerwy | 2 x po 30 minut (łącznie 60 minut) | 2 x po 45 minut (łącznie 1 godzina i 30 minut) |
Jak długo można korzystać z uprawnienia do przerw karmienia piersią?
Prawo do przerw nie jest ograniczone czasowo ani wiekiem dziecka i przysługuje przez cały okres karmienia piersią. Co ważne, za czas przerw pracownica zachowuje prawo do wynagrodzenia w takiej wysokości, jakby w tym czasie pracowała. Przerwy można łączyć: w przypadku karmienia jednego dziecka kobieta pracująca powyżej 6 godzin może np. rozpoczynać pracę godzinę później lub wychodzić o godzinę wcześniej.
W jaki sposób zgłosić pracodawcy chęć skorzystania z przerwy na karmienie piersią?
Przerwy są udzielane na wniosek pracownicy, na podstawie oświadczenia, że karmi dziecko piersią. Przepisy nie przewidują szczególnych wymagań udowodnienia faktu karmienia dziecka piersią. Należy podkreślić, że nie ma żadnych ograniczeń czasowych co do tego, jak długo kobieta może korzystać z tego przywileju. Tym samym wystarczające jest samo oświadczenie pracownicy.
Ustawodawca nie przewidział konieczności przedłożenia stosownego zaświadczenia lekarskiego. Pracodawca nie ma podstaw prawnych, by żądać od pracownicy przedstawienia dokumentu potwierdzającego karmienie piersią.
Wyrażenie zgody przez pracodawcę jest obligatoryjne, co oznacza, że nie ma prawa odmówić. Natomiast w przypadku ewentualnej odmowy naraża się na odpowiedzialność karną za wykroczenie przeciwko prawom pracownika.
Podsumowanie
1. Pracownicy karmiącej naturalnie przysługują dwie przerwy na karmienie pod warunkiem 8 godzinnego czasu pracy, w przypadku 6 godzin pracy przysługuje jedna przerwa, w przypadku pracy poniżej 4 godzin dziennie przerwa nie przysługuje.
2. Wniosek o przerwy na karmienie należy złożyć na piśmie.
3. Przysługujący czas na przerwy możemy dowolnie łączyć lub rozdzielać.
4. Pracodawca nie może narzucić konkretnych godzin, w których należy wykorzystać przerwy.
5. Nie ma ograniczeń czasowych złożenia wniosku o przerwy na karmienie piersią, a uprawnienie przysługuje dotąd, dopóki pracownica twierdzi, że karmi dziecko naturalnie.
6. Za cały okres korzystania z przerw przysługuje pełne wynagrodzenie.
Artykuł powstał we współpracy z Sylwią Rejman – specjalistką prawa pracy
Działania organizacji w latach 2022-24 dofinansowane z Funduszy Norweskich w ramach Programu Aktywni Obywatele – Fundusz Krajowy #AktywniObywatele Program Aktywni Obywatele - Fundusz Krajowy
Data publikacji: 26.10.2023