Opłaty za porody – czy legalne?

Problem pobierania przez szpitale opłat za porody rodzinne wielokrotnie był poruszany przez Fundację Rodzić po Ludzku. Niedawno również Ministerstwo Zdrowia zajęło oficjalne stanowisko w tej sprawie.

Stanowisko to zostało zawarte w odpowiedzi Ministra Zdrowia na zapytanie posła Wojciecha Szaramy (interpelacja nr 468). Zapytanie dotyczyło m.in. legalności pobierania opłat za jednoosobową salę do porodu, jednoosobowy pokój po porodzie, czy tzw. poród rodzinny.

Przejdź do odpowiedzi sekretarza stanu w Ministerstwie Zdrowia w sprawie pobierania opłat za porody i opiekę okołoporodową w publicznych szpitalach

Z odpowiedzi tej jasno wynika, że pobieranie opłat jest naruszeniem prawa. Praktyki te naruszają ustawę o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych, ustawę o zakładach opieki zdrowotnej oraz wydane na ich podstawie rozporządzenia.

Ustawa o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych reguluje zasady finansowania opieki zdrowotnej przez NFZ. Zabrania ona pobierania przez szpitale opłat bezpośrednio od pacjentów, jeżeli pacjenci mają prawo do bezpłatnej służby zdrowia, a NFZ zawarł ze szpitalem umowę na wykonywanie udzielanego świadczenia zdrowotnego. NFZ kontraktuje i finansuje opiekę medyczną w czasie porodu.

Prawo do dodatkowej opieki ze strony osoby bliskiej jest jednym z praw pacjenta

Ustawa o zakładach opieki zdrowotnej wskazuje jednak, że szpital nie może ponosić kosztów opieki sprawowanej przez osobę bliską. Wynika z tego, że dopuszczalne są opłaty bezpośrednio związane z obecnością bliskiej osoby. Takie jak np. za obuwie czy strój ochronny lub dodatkowy posiłek. Ich wysokość nie może być ustalana w sposób dowolny i stanowić bariery w korzystaniu z praw pacjenta.

Praktyka pobierania opłat za pobyt i poród w sali “ponadstandardowej” również jest nielegalna. Warunki sanitarne i wyposażenie takich sal określone są w rozporządzeniu Ministra Zdrowia, do którego odwołuje się NFZ zawierając umowę ze szpitalem. Wymagania w stosunku do nich stanowią więc część umowy pomiędzy szpitalem a NFZ. Co oznacza, że pobyt w takiej sali jest objęty kontraktem. Szpital nie może zatem pobierać za niego dodatkowej opłaty.

Ponadto, pojedyncza sala do porodu gwarantuje poszanowanie prawa kobiety do intymności w czasie porodu. Realizacja tego prawa, tak jak innych praw pacjenta, nie może być ograniczona ze względów finansowych.

W przypadku naruszania przez szpitale prawa poprzez pobieranie wyżej wymienionych opłat, należy poinformować o tym NFZ. Praktyka ta jest niezgodna z umową łączącą Fundusz ze szpitalem. Może to skutkować nałożeniem kary na szpital.

Ponadto, pobieranie opłat za realizację prawa pacjenta do opieki sprawowanej przez osobę bliską, przekraczających wysokość kosztów poniesionych przez szpital, może stanowić podstawę do wniesienia pozwu do sądu cywilnego w celu zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę.

W przypadku podejmowania takich działań, można powołać się na stanowisko Ministerstwa Zdrowia.

Jeżeli masz pytania napisz do nas: kontakt@rodzicpoludzku.pl