Hormony w pierwszej godzinie po porodzie

Pierwsza godzina po porodzie

Pierwsza godzina po porodzie jest jednym z najważniejszych momentów w całym ludzkim życiu – twierdzi Michel Odent, położnik, badacz, autor wielu książek i artykułów z dziedziny położnictwa.

W pierwszej godzinie po porodzie działają jeszcze hormony, które były obecne w ciele matki i dziecka w czasie porodu i każdy z nich ma określoną rolę do odegrania.

Oksytocyna

Najważniejszym hormonem jest oksytocyna. W trakcie porodu odpowiedzialna jest za pracę macicy, natomiast po porodzie inicjuje u młodej matki zachowania macierzyńskie. Wg szwedzkich naukowców w okresie między urodzeniem dziecka a urodzeniem się łożyska, oksytocyny we krwi kobiety jest najwięcej. Jej ilość nie zawsze jest jednak taka sama, gdyż jej sprawne wydzielanie przez przysadkę zależne jest od różnych czynników. Ważna jest np. temperatura otoczenia (nie może być zbyt niska), ale także rodzaj kontaktu z dzieckiem tuż po porodzie. Długi, nieprzerwany kontakt „skóra do skóry”, gdy matka może przytulać dziecko i na nie patrzeć przez nikogo nie niepokojona, powoduje efektywne wydzielanie tego hormonu do krwi.

Oksytocyna nigdy nie występuje w izolacji – stanowi część mieszanki hormonów tworzących hormonalną równowagę w organizmie. W pierwszej godzinie po porodzie wysoki poziom oksytocyny współwystępuje z wysokim poziomem prolaktyny, nazywanej również „hormonem macierzyństwa”– to daje hormonalną podstawę do tego, aby matka pokochała swoje nowonarodzone dziecko.

Endorfiny

W pierwszej godzinie po porodzie zarówno w organizmie matki, jak i dziecka obecne są endorfiny – hormony przypominające budową chemiczną opiaty. Powszechnie już wiadomo, że są to substancje odpowiedzialne za stany uzależnienia. W przypadku matki i dziecka w pierwszej godzinie stanowią hormonalną podstawę budowania więzi.

Adrenalina 

Również hormony „walki i ucieczki”, czyli adrenalina i noradrenalina biorą udział w budowaniu interakcji między matką a dzieckiem. Szczytowy wyrzut adrenaliny ma miejsce w końcówce fazy parcia – rodząca kobieta dąży wtedy do przyjęcia pozycji pionowej, chwyta się kogoś lub czegoś, zasycha jej w ustach. Dzięki adrenalinie zarówno matka, jak i dziecko są w stanie niezwykłego pobudzenia tuż po porodzie. Noradrenalina powoduje, że dziecko wychodzi bez szwanku z przejściowych okresów niedotlenienia spowodowanych gwałtownymi skurczami partymi w końcówce porodu.

Efektem działania adrenaliny są rozszerzone źrenice u matki i u dziecka. Matki zafascynowane są oczami swych dzieci i wpatrują się w nie. Ten kontakt wzrokowy jest ważnym czynnikiem dla zapoczątkowania relacji matki z dzieckiem.

Okres wrażliwości

Udział hormonów w pierwszej godzinie po porodzie wskazuje na istnienie „okresu wrażliwości” wskazywanego przez etologów. Możemy też uznać, że działanie tych hormonów nie ogranicza się tylko do tego specyficznego okresu, ale odgrywa również rolę w dalszych interakcjach między mamą a dzieckiem.

Na podstawie: M. Odent „The first hour following birth – don’t wake the mother!”