Opole – interweniujemy w obronie noworodków. Sukces Fundacji.

Działamy na rzecz dobrego traktowania noworodków w szpitalu i możliwości kontaktowania się rodziców i opiekunów ze swoimi dziećmi. Interwencja w Opolu zakończona sukcesem – szpital wpuszcza rodziców z negatywnymi wynikami testów.

Szanowna Pani Dyrektor,

Działając w imieniu Fundacji Rodzić po Ludzku, która już od 25 lat działa na rzecz polepszenia standardów opieki okołoporodowej w polskich szpitalach, zwracam się do Pani z wnioskiem o podjęcie działań w celu zapewnienia wszystkim rodzicom/opiekunom dzieci hospitalizowanych w Pododdziale Patologii Noworodków Klinicznego Centrum Ginekologii, Położnictwa i Neonatologii w Opolu (dalej „Szpital”) możliwości odwiedzania swoich dzieci oraz sprawowania dodatkowej opieki pielęgnacyjnej, zwanej opieką rodzicielską w Szpitalu.

Z informacji dostępnych na stronie www Szpitala wynika, iż w dniu 13 października 2021 r. został zmieniony regulamin odwiedzin pacjentów hospitalizowanych w Pododdziale  Patologii Noworodków (dalej „Regulamin”) zawężając grono rodziców/opiekunów mających uprawnienie do zobaczenia swojego hospitalizowanego dziecka wyłącznie do osób „tylko w pełni zaszczepionych”. Tak wprowadzona kategoria kwalifikacji powoduje, iż część rodziców/opiekunów pozostanie jednoznacznie pozbawiona możliwości przebywania ze swoim dzieckiem, co w opinii Fundacji stanowi naruszenie prawa rodziców/opiekunów do kontaktu z dzieckiem, wynikającego zarówno z Konstytucji RP, prawa międzynarodowego wiążącego Polskę oraz ustaw regulujących prawa pacjenta oraz kwestii rodzinnych i opiekuńczych. Separowanie rodziców od dzieci jest nie tylko przejawem łamania prawa powszechnie obowiązującego, ale także stanowi naruszenie dóbr osobistych rodziców/opiekunów, których ochrony wraz ze stosownym zadośćuczynieniem mogą dochodzić na drodze sądowej.

Każdy ma prawo do ochrony życia rodzinnego (art. 48 Konstytucji RP) i niezwykle daleko idącym naruszeniem tego prawa jest oddzielnie rodzica od dziecka i uniemożliwienie rodzinie przebywania ze sobą, zwłaszcza w tak ważnym momencie, jak pierwsze tygodnie życia noworodka. Dodatkowo zgodnie z art. 68 ust. 3 Konstytucji RP „Władze publiczne są obowiązane do zapewnienia szczególnej opieki zdrowotnej dzieciom, kobietom ciężarnym, osobom niepełnosprawnym i osobom w podeszłym wieku”. Przymusowa izolacja powoduje ogromną krzywdę w wymiarze psychicznym, emocjonalnym, jaki i zdrowotnym zarówno dla dziecka, jak i jego rodziców/opiekunów i to właśnie im przyjdzie się zmierzyć z konsekwencjami tej separacji. Udowodnionym naukowo jest, iż obecność rodzica/opiekuna przy swoim dziecku zmniejsza ilość bezdechów, wpływa na szybsze przybieranie na wadze, zmniejsza stres oraz odczuwanie bólu, co wpływa na to, że rodzic/opiekun jest istotnym członkiem zespołu leczącego dziecko.

Dodatkowo wartym jest podkreślenia, iż art. 31 Konstytucji RP daje obywatelom gwarancje poszanowania  ich praw i wolności oraz jednoznacznie wskazuje, iż „nikogo nie wolno zmuszać do czynienia tego, czego prawo mu nie nakazuje.” Na dzień dzisiejszy szczepienia nie są w Polsce obowiązkowe, a więc warunkowanie prawa rodziców do kontaktu z dzieckiem poprzez wprowadzanie obligatoryjnego zaszczepienia staje w sprzeczności z tym artykułem Konstytucji RP. Chcę jednoznacznie podkreślić, iż moją intencją nie jest podważanie korzyści szczepień jako takich, ale fakt, iż w obecnie obowiązującym porządku prawnym nie są one obowiązkowe.

Wartym podkreślenia jest także fakt, iż ustawa o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta (Dz. U. 2009 Nr 52 poz. 417, z późn. zm., dalej „Ustawa”) w przypadku wystąpienia zagrożenia epidemicznego dopuszcza możliwość ograniczenia praw pacjenta, nie zezwala jednak na całkowite wyłączenie możliwości korzystania z poszczególnych praw. Zgodnie z Ustawą stacjonarne podmioty lecznicze zobowiązane są do stworzenia optymalnych warunków realizujących prawo do dodatkowej opieki pielęgnacyjnej (art. 34 ust. 3 Ustawy), sprawowanej przez rodziców lub inne upoważnione osoby bliskie, bez ograniczeń czasowych (i w dzień, i w nocy). Jak wskazuje dr hab. Dorota Karkowska w komentarzu do Ustawy  „nade wszystko jednak muszą być wprowadzone rozwiązania pozwalające na sprawne egzekwowanie tego prawa.” W związku z powyższym działania polegające na niedopuszczaniu rodziców do dziecka, stanowią w opinii Fundacji naruszenie zbiorowych praw pacjenta. Jednoznaczne stanowisko w tej sprawie zajęli zarówno Rzecznik Praw Pacjenta jak i Rzecznik Praw Dziecka , podnosząc że pandemia nie może być sama w sobie uzasadnieniem oddzielenia dziecka od jego rodziców.

Jak zostało już uprzednio wspomniane przymusowe oddzielenie rodzica/opiekuna od dziecka stanowi także naruszenie dóbr osobistych rodzica/opiekuna. Pogląd, że więź rodzinna jest dobrem osobistym chronionym w prawie cywilnym, nie jest obecnie kwestionowany ani w orzecznictwie, ani w doktrynie prawniczej. Bezprawne naruszenie dóbr osobistych wiąże się z odpowiedzialnością naruszyciela, której pokrzywdzony może dochodzić na drodze sądowej. W przypadku stwierdzenia naruszenia, podmiot odpowiedzialny może zostać zobowiązany przez sąd nie tylko do zaprzestania naruszeń i naprawienia ich skutków, ale także do zapłaty zadośćuczynienia, którego górna granica nie jest określona.

Wartym wskazania jest także Konwencja o Prawach Dziecka, która w art. 9 ust. 1 gwarantuje, że „Państwa-Strony zapewnią, aby dziecko nie zostało oddzielone od swoich rodziców wbrew ich woli, z wyłączeniem przypadków, gdy kompetentne władze, podlegające nadzorowi sądowemu, zdecydują zgodnie z obowiązującym prawem oraz stosowanym postępowaniem, że takie oddzielenie jest konieczne ze względu na najlepiej pojęte interesy dziecka […]”

Powyżej wskazany artykuł wprowadza zasadę, iż prawa rodziców co do kontaktu ze swoimi dziećmi mogą być ograniczone wyłącznie przez kompetentne władze podlegające nadzorowi sądowemu, a nie jak w przypadku zasad zawartych w Regulaminie jednostronnie przez Szpital. Prawo międzynarodowe znajduje swoje odzwierciedlanie także w przepisach prawa polskiego, a mianowicie w ustawie z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz.U. 1964 nr 9 poz. 59, z późn. zm.), gdzie zagwarantowane zostało w art. 110, iż władza rodzicielska może zostać zawieszona z powodu przemijającej przeszkody wyłącznie przez sąd opiekuńczy.

Z uwagi na brak czytelności intencji zawartej w pkt. 4 Regulaminu, iż „Odwiedzający  zaszczepieni przeciw COVID-19,  2  tygodnie  po  II  dawce  są  zwolnieni z wykonywania testu” kieruję do Pani zapytanie, jaka kategoria osób odwiedzających nie jest zwolniona z poddania się testom?

Z uwagi na powyższe, jak również tekst dostępny na stronie www Szpitala, iż „szczególna waga przywiązywana jest do kontaktu rodziców z chorym dzieckiem” wzywam niniejszym Szpital do umożliwienia wszystkich rodzicom/opiekunom kontaktu z ich dzieckiem oraz możliwości sprawowania dodatkowej opieki pielęgnacyjnej.