Jak zgłosić urodzenie dziecka?

Zgłoszenie urodzenia dziecka to dla wielu rodziców pierwsza formalność, której dokonują po jego narodzinach. W tym celu należy udać się do urzędu stanu cywilnego właściwego ze względu na miejsce urodzenia dziecka. To również moment, w którym nastąpi zameldowanie dziecka oraz nadanie mu numeru PESEL. Sprawdź, w jakim czasie należy zarejestrować urodzenie dziecka i jakich należy dopełnić formalności.

Termin na zgłoszenie urodzenia dziecka

Zgodnie z przepisami, zgłoszenie urodzenia dziecka powinno nastąpić w ciągu 21 dni od dnia sporządzenia karty urodzenia. Kartę urodzenia sporządza szpital i przekazuje właściwemu urzędowi stanu cywilnego w ciągu 3 dni. Akt urodzenia, które otrzymuje każde dziecko urodzone na terytorium RP, sporządzany jest na podstawie karty urodzenia.

Co, jeśli przekroczę termin na zgłoszenie urodzenia dziecka?

Jeżeli nie zdążysz dokonać zgłoszenia urodzenia dziecka w powyższym terminie, kierownik urzędu stanu cywilnego sporządzi akt urodzenia z urzędu i poinformuje o tym rodziców dziecka.

Już wiesz, że masz 21 dni na zgłoszenie urodzenia dziecka. Sprawdź, która forma będzie dla Ciebie wygodniejsza – tradycyjna czy elektroniczna?

1. ZGŁOSZENIE URODZENIA DZIECKA W URZĘDZIE

Kto może dokonać zgłoszenia urodzenia dziecka?

Zgłoszenia urodzenia dokonują matka lub ojciec dziecka posiadający pełną zdolność do czynności prawnych.

Jeżeli jesteście małżeństwem, zgłoszenia może dokonać samodzielnie każdy z rodziców – mama albo tata. Ma to związek z tzw. domniemaniem prawnym, polegającym na przyjęciu założenia, że mąż matki dziecka jest ojcem dziecka, w związku z czym oboje rodzice mają pełną władzę rodzicielską.  Oznacza to, że zarówno mama jak i tata mogą w równym stopniu dokonywać czynności w imieniu swoich dzieci.

W przypadku par, które nie są małżeństwem zgłoszenie urodzenia wymaga obecności:

• obojga rodziców, jeśli przed urodzeniem się dziecka ojciec dziecka nie złożył oświadczenia o uznaniu ojcostwa lub złożył je, ale matka dziecka jeszcze go nie potwierdziła;
• jednego z rodziców, jeśli przed urodzeniem dziecka ojciec dziecka złożył stosowne oświadczenie i matka dziecka je potwierdziła.

W przypadku osoby, której osobisty udział w czynności z zakresu rejestracji stanu cywilnego w siedzibie urzędu stanu cywilnego nie jest możliwy z powodu choroby, niepełnosprawności lub innej niedającej się pokonać przeszkody, czynności tej można dokonać w miejscu pobytu tej osoby, jeżeli pozwalają na to okoliczności.

Zgłoszenia urodzenia można również dokonać przez pełnomocnika.

Czy osobistego zgłoszenia urodzenia można dokonać bez obecności mamy dziecka?

Gojące się rany, problemy z chodzeniem, rozkręcająca się laktacja – stan, w którym znajdują się mamy po porodzie często nie pozwala na dłuższe wyjście z domu. Jeśli jesteś w związku małżeńskim, Twój mąż może dokonać zgłoszenia samodzielnie.

Jeśli jesteś w związku nieformalnym, samodzielne zgłoszenie urodzenia dziecka przez jego ojca  będzie możliwe, jeśli uznał ojcostwo dziecka po jego poczęciu, a przed jego narodzeniem.

Przykład 1: Martyna i Paweł są w związku nieformalnym. Paweł nie złożył przed porodem oświadczenia o uznaniu ojcostwa. W tej sytuacji po porodzie władza rodzicielska przysługuje tylko Martynie, w związku z czym jest ona jedyną przedstawicielką ustawową dziecka. Paweł nie będzie mógł dokonać zgłoszenia narodzin dziecka samodzielnie.

Przykład 2: Kamila i Bartek są w związku nieformalnym. Przed porodem Bartek złożył oświadczenie o uznaniu ojcostwa, które Kamila na tej samej wizycie potwierdziła. W związku z tym, że Bartek ma pełną władzę rodzicielską i może działać jako przedstawiciel ustawowy dziecka. Po porodzie Bartek będzie mógł dokonać zgłoszenia urodzenia dziecka samodzielnie.

Gdzie należy zgłosić urodzenie dziecka?

Zgłoszenia urodzenia dokonuje się w urzędzie stanu cywilnego właściwym ze względu na miejsce urodzenia dziecka.

Co jest potrzebne, aby sporządzić akt urodzenia?

Dokument tożsamości (dowód osobisty lub paszport), a jeśli załatwiasz sprawę przez pełnomocnika – pełnomocnictwo.

Jak wygląda proces zgłoszenia urodzenia dziecka?

Zgłoszenie urodzenia dokumentuje się w formie protokołu, który jest podpisywany przez osobę zgłaszającą i kierownika urzędu stanu cywilnego. Podczas zgłoszenia urodzenia dziecka, kierownik USC:

• sporządzi akt urodzenia dziecka,
• zamelduje dziecko na pobyt stały lub czasowy w miejscu stałego albo czasowego pobytu rodziców,
• wystąpi o nadanie numeru PESEL.

Jeśli rodzice nie są małżeństwem, a przed porodem nie dokonano uznania ojcostwa, kierownik USC odbierze od ojca oświadczenie o uznaniu ojcostwa i potwierdzenie tego faktu od mamy dziecka. Kierownik sporządza z tej czynności protokół.

Imię i nazwisko dla dziecka

Osoba zgłaszająca urodzenie składa oświadczenie o wyborze nie więcej niż dwóch imion dla dziecka. Wybrane imię lub imiona nie mogą być zamieszczone w akcie urodzenia w formie zdrobniałej oraz nie mogą mieć charakteru ośmieszającego lub nieprzyzwoitego.

Niezależnie od obywatelstwa i narodowości rodziców dziecka wybrane imię lub imiona mogą być imionami obcymi. Można wybrać imię, które nie wskazuje na płeć dziecka, ale w powszechnym znaczeniu jest przypisane do danej płci.

Dziecko, co do którego istnieje domniemanie, że pochodzi od męża matki, nosi nazwisko będące nazwiskiem obojga małżonków. Jeżeli małżonkowie mają różne nazwiska, dziecko nosi nazwisko wskazane w ich zgodnych oświadczeniach. Małżonkowie mogą wskazać nazwisko jednego z nich albo nazwisko utworzone przez połączenie nazwiska matki z nazwiskiem ojca dziecka.

Jeżeli ojcostwo zostało ustalone przez uznanie, dziecko nosi nazwisko wskazane w zgodnych oświadczeniach rodziców, składanych jednocześnie z oświadczeniami koniecznymi do uznania ojcostwa. Rodzice mogą wskazać nazwisko jednego z nich albo nazwisko utworzone przez połączenie nazwiska matki z nazwiskiem ojca dziecka. Jeżeli rodzice nie złożyli zgodnych oświadczeń w sprawie nazwiska dziecka, nosi ono nazwisko składające się z nazwiska matki i dołączonego do niego nazwiska ojca. Do zmiany nazwiska dziecka, które w chwili uznania już ukończyło trzynaście lat, jest potrzebna jego zgoda.

Jakie dokumenty otrzymasz?

Otrzymasz:

• jeden bezpłatny odpis skrócony aktu urodzenia,
• powiadomienie o nadaniu numeru PESEL (jeśli dziecko otrzymało numer PESEL),
• potwierdzenie zameldowania dziecka (jeśli dziecko zostało zameldowane). zaświadczenie o zameldowaniu

Dokumenty otrzymasz od razu, w dniu zgłoszenia urodzenia.

2. ZGŁOSZENIE URODZENIA DZIECKA ONLINE

Elektronicznego zgłoszenia narodzin może dokonać samodzielnie mama bez względu na to, czy pozostaje w związku małżeńskim, czy nieformalnym. Ojciec dziecka może samodzielnie zgłosić urodzenie online, jeżeli jest mężem matki dziecka, a gdy tworzy z mamą związek nieformalny, jeśli przed porodem złożył oświadczenie o uznaniu ojcostwa, a mama dziecka je potwierdziła.

Do internetowego zgłoszenia urodzenia wymagane jest założenie jednego z tych kont: profil zaufany lub e-dowód.

Zgłoszenie urodzenia online – krok po kroku:

• Wejdź na stronę https://www.gov.pl/web/gov/zglos-urodzenie-dziecka
• Kliknij  „Zgłoś urodzenie dziecka”.
• Wybierz sposób logowania – Profil Zaufany lub e-dowód
• Wypełnij formularz, który składa się z 5 kroków: 

1. Oświadczasz, że jesteś mamą/tatą dziecka.
2. Sprawdzasz poprawność swoich danych oraz wypełniasz dane dotyczące ojcostwa oraz część dotyczącą danych drugiego rodzica.
3. Wpisujesz dane dziecka.
4. Wypełniasz dane dotyczące meldunku oraz sposób odbioru dokumentów (podanie tych informacji jest nieobowiązkowe).
5. Podgląd wniosku i podpis dokumentu.

• Wysyłasz wypełniony dokument.

3. PORÓD DOMOWY – JAK PRZEBIEGA ZGŁOSZENIE URODZENIA DZIECKA?

Zgłoszenie urodzenia dziecka, które przyszło na świat w warunkach domowych nie różni się znacząco od formalności, których należy dopełnić po porodzie w szpitalu. W przypadku urodzenia w domu, osoba która odbierała poród (położna lub lekarz) zobowiązana jest do wypełnienia, a następnie do przekazania właściwemu urzędowi stanu cywilnego karty urodzenia dziecka w przeciągu 3 dni od jej sporządzenia. W ciągu 21 dni od od dnia sporządzenia karty urodzenia zgłaszasz urodzenie dziecka w urzędzie.

Przeczytaj również nasz artykuł o świadczeniach opiekuńczych

4. OŚWIADCZENIE O UZNANIU OJCOSTWA

Uznanie ojcostwa dotyczy mężczyzn, którzy nie są mężami matki dziecka. Mężczyzna oświadcza, że jest ojcem dziecka, a matka dziecka potwierdza, że ojcem dziecka jest składający oświadczenie mężczyzna.

Uznanie ojcostwa można wykonać dwojako:

• przed urodzeniem dziecka – wybór tej opcji umożliwia późniejsze zgłoszenie urodzenia dziecka przez internet lub dokonanie zgłoszenia w urzędzie samodzielnie przez ojca – matka nie będzie musiała w tej czynności uczestniczyć.
• po urodzeniu dziecka – podczas zgłoszenia urodzenia dziecka w USC w obecności zarówno matki jak i ojca dziecka. 

Przykład 1: Kamila i Bartek są w nieformalnym związku. Para chciałaby dopełnić formalności związanych z uznaniem ojcostwa jeszcze przed porodem:

Wersja 1) Kamila i Bartek umawiają się w urzędzie stanu cywilnego właściwym ze względu na ich miejsce zamieszkania w celu złożenia przez Bartka oświadczenia o uznaniu ojcostwa. Kierownik USC odbiera od Bartka oświadczenie o uznaniu ojcostwa, a Kamila potwierdza, że ojcem dziecka jest Bartek. Po porodzie zarówno Kamili jak i Bartkowi przysługiwać będzie pełna władza rodzicielska, a więc oboje będą pełnić rolę przedstawicieli ustawowych dziecka. Oznacza to, że każdy z rodziców będzie mógł zarejestrować w urzędzie urodzenie dziecka, bez potrzeby obecności drugiego z rodziców.

Wersja 2) Kamila ze względu na komplikacje ciążowe zmuszona jest odpoczywać w domu. Bartek sam udaje się do kierownika USC, gdzie składa oświadczenie o uznaniu ojcostwa. Od tego dnia Kamila ma 3 miesiące, aby potwierdzić złożone przez Bartka oświadczenie.

Przykład 2: Kamila i Bartek postanawiają dokonać formalności związanych z urodzeniem dziecka po porodzie. Razem stawiają się u kierownica urzędu stanu cywilnego właściwego ze względu na miejsce urodzenia ich dziecka i wówczas Bartek składa oświadczenie o uznaniu ojcostwa, które Kamila potwierdza.

Przydatne linki:

https://www.gov.pl/web/cyfryzacja/co-jest-potrzebne-by-zglosic-narodziny-dziecka-imie-i-internet

https://www.gov.pl/web/gov/zglos-urodzenie-dziecka#scenariusz-przez-internet

Źródła:

1. Ustawa z dnia listopada 2014 r. Prawo o aktach stanu cywilnego (Dz. U. 2014 poz. 1741).
2. Ustawa z dnia 24 września 2010 r. o ewidencji ludności (Dz.U. 2010 nr 217 poz. 1427).
3. Ustawa z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. 1964 Nr 9 poz. 59)